Deze programmalijn heeft als doelstelling dat we noodzakelijke ondersteuning bieden aan inwoners die dit echt nodig hebben. We willen bereiken dat het percentage inwoners dat zelfredzaam is op het gebied van mobiliteit, huishouden, financiën, wonen en zelfzorg hoger wordt. Dit doen we o.a. door versteviging van de sociale basis (zie ook Meedoen) en waar nodig aangevuld met maatwerkvoorzieningen Wmo en/of jeugdhulp.
Venlo heeft een relatief hoge dubbele vergrijzing en het aantal chronisch zieken en dementerenden stijgt de komende jaren behoorlijk. Dit betekent dat wij in de periode tot 2030 en wellicht ook verder, met een (flink) stijgende zorgvraag en oplopende kosten voor zorg en ondersteuning voor ouderen worden geconfronteerd.
Sociale wijkteams & Toegang
Met de nieuwe regionale contractering (project Sturing en Inkoop) beogen we dat de toegangen/sociaal wijkteams regionaal in de regio Noord-Limburg zoveel mogelijk op gelijke wijze werken. In 2021 zijn daarvoor de kaders opgesteld en instrumenten beschikbaar gesteld. In 2022 vraagt de doorontwikkeling hiervan nog zeker aandacht. We werken naar één integrale toegang vanuit de ondersteuningsvraag van een inwoner. We organiseren één toegangsproces en ook één opzet van het leefzorgplan voor alle drie de domeinen, Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet.
De overgang naar meer resultaatgericht sturen en integrale ondersteuningsvormen vraagt aandacht, zowel naar de cliënten als vanuit de toegang. Daarbij komen per 1 januari 2022 ook de inwoners met een Beschermd Thuis indicatie vanuit Beschermd Wonen over naar de lokale Wmo.
Bij de Wmo Zorg in Natura onderzoeken we de mogelijkheden om beschikkingen voor lange termijn in te zetten. Daarmee willen we de last van de inwoner van een nieuw keukentafelgesprek dat onzekerheid met zich meebrengt, beperken. Dit moet ook leiden tot vermindering van administratieve lasten bij inwoner en onze organisatie.
De ingezette samenwerking tussen Incluzio en de toegang wordt verder versterkt, zodat dit ertoe leidt dat inwoners zo laagdrempelig mogelijk hun ondersteuning krijgen. Daar waar maatwerk nodig is, zorgen we dat inwoners niet voortdurend opnieuw hun verhaal hoeven te vertellen. We maken met Incluzio afspraken over soepele overgang voor inwoners naar een maatwerkondersteuning.
Zelfstandig opgroeien, zo nodig met ondersteuning (jeugdhulp)
We willen bereiken dat jeugdigen gezond en veilig kunnen opgroeien in hun eigen omgeving. We zetten in op kansrijk opgroeien, zoals in het beleidskader Fier op Venlo is beschreven. Accenten daarbij zijn onder andere het investeren in preventie, de versterking van de sociale basis en de verbinding tussen jeugdhulp en het onderwijs. Met al deze acties zetten we in op verbeteren van de hulpverlening binnen de financiële kaders. We sluiten daarmee ook aan op de hervormingsagenda voor de jeugdzorg van de VNG en het Rijk. Het Rijk heeft een wetswijziging in voorbereiding om het jeugdstelsel te versterken (waaronder de wijze van regionaal samenwerken) en er wordt gewerkt aan de verbetering van de kinderbeschermingsketen.
Wat betreft preventie worden de programma’s Kansrijke Start, Voorzorg en Nu Niet Zwanger, de Specialistisch Ondersteuner Jeugd (SOJ) bij de huisartsen en de BSO+ (buitenschoolse opvang met extra ondersteuning door jeugdprofessionals) structureel ingebed in onze ondersteuning. Dit zijn landelijk bewezen effectieve interventies die de inzet van specialistische jeugdhulp kunnen voorkomen.
We gaan gezinsbegeleiding (coaching) bieden in de sociale basis. Dit is eveneens een preventieve interventie die in veel gevallen kan voorkomen dat jeugdigen en gezinnen naar specialistische jeugdhulp worden verwezen. De samenwerking met de huisartsen versterken we door borging van de functie van specialistisch ondersteuner jeugd. Dit resulteert in meer preventieve, minder zware en tijdige ondersteuning van jeugdigen.
Regionaal zetten we in op een verbeterde samenwerking met de Gecertificeerde Instellingen, die ertoe moet leiden dat we meer grip krijgen op de inzet vanuit jeugdreclassering en jeugdbescherming.
Regionaal gaan we in 2022 aan de slag met het uitvoeren van het nieuwe regionale beleidskader voor de jeugdhulp. We zetten in op voldoende kwalitatief aanbod gezinsgericht verblijf (zoals pleegzorg en gezinshuizen), voldoende aanbod aan ambulante hulpverlening, en het normaliseren van lichtere vormen van specialistische hulp.
We hebben in 2022 extra aandacht voor knelpunten in het systeem van jeugdbescherming en we werken aan nieuwe meerjarige afspraken over jeugdbescherming en jeugdreclassering. We voeren de vernieuwde afspraken over de crisishulp aan jeugdigen uit en continueren de afspraken met instellingen voor gesloten jeugdzorg.
Voor de meest kwetsbare doelgroep van jeugdigen die verblijven in een instelling werken we in 2022 aan aanvullende afspraken met aanbieders voor de lange termijn. De hoofddoelstelling is om voldoende intensief behandelaanbod beschikbaar te hebben en door te ontwikkelen, om waar mogelijk opname in een instelling te voorkomen.
We wenden een deel van de extra middelen voor jeugdzorg in 2022 aan om de wachttijden terug te dringen. Vooral waar het gaat om kwetsbare jeugdigen in combinatie met lange wachttijden (en soms complexe vraagstukken) werken we met aanbieders aan oplossingen om deze jeugdigen sneller een passende vorm van ondersteuning te bieden.
Aanpak langdurig zelfstandig wonen ouderen
Met de aanpak langdurig zelfstandig wonen ouderen geven we invulling aan de ondersteuning van de sterk groeiende groep ouderen (met name de groep 85+ met zwaardere zorgvraag), de ondersteuning van mensen met dementie en zetten we in op ondersteuning bij mantelzorg. En we sluiten aan op de in de woonzorganalyse gesignaleerde woonzorg behoefte van ouderen, die vertaald wordt in de Woonzorgvisie.
We zetten in op een brede aanpak. Daarmee willen we de zorg en ondersteuning voor ouderen toekomstbestendig maken en zorgdragen voor passend woningaanbod. Ook beogen we de stijging van de Wmo kosten als gevolg van de dubbele vergrijzing, beheersbaar te houden.
Deze meerjarige programmatische aanpak gaan we als gemeente samen met o.a. enkele zorgaanbieders (koplopers), woningcorporaties, zorgkantoor en zorgverzekeraar vorm geven. We richten ons daarbij op de volgende pijlers:
- Een gebiedsgerichte aanpak van efficiënte en effectieve zorg en ondersteuning
- Versterking van de sociale infrastructuur: gericht op voorzieningen in wijk
- Toegankelijkheid en ondersteuning van mantelzorgers
- Een gezamenlijke aanpak dementie met o.a. de partners ketenzorg dementie, enkele zorgaanbieders, het sociaal wijkteam en de sociale basis
- De woonopgave: het organiseren van passend woningaanbod voor ouderen in samenwerking met zorgorganisaties, woningcorporaties en het Zorgkantoor. En inzet op preventieve acties voor
- Levensloopbestendig wonen (waaronder ook aandacht voor technologie).
Inclusieve samenleving en wonen in de wijk
De ontwikkeling tot een meer inclusieve samenleving, specifiek voor de kwetsbare doelgroep met (GGZ-)problematiek, is ook een wezenlijk onderdeel van de woonzorgvisie. Op dit moment zijn er onvoldoende (financieel) passende woningen beschikbaar waardoor de uitstroom uit de maatschappelijke opvang en opvang van slachtoffers van huiselijk geweld stokt. Hiervoor zijn goede (prestatie-) afspraken met woningcorporaties, eventueel commerciële verhuurders, zorgaanbieders, en aanbieders in het voorliggend veld noodzakelijk.
Passende ondersteuning volwassenen (Wmo)
Het accent bij de Wmo ligt op het tijdig inzetten van passende ondersteuning, waar mogelijk vanuit de sociale basis en de wijk. We zetten in op versterking van de brede sociale basis en betrekken daarin de wijkbewoners, de gemeenschap.
Naast de genoemde aanpak voor ouderen, zetten we intensief in op de beweging van mensen met ondersteuning in de wijk, in plaats van voorheen intramuraal. Deze beweging vanuit Beschermd Wonen en de intramurale GGZ, vergt dat de sociale basis samen met zorgaanbieders hiervoor passende ondersteuningsvormen bieden. Deze transformatie krijgt met de nieuwe inkoopafspraken met zorgaanbieders in samenwerking met Incluzio verder zijn beslag.
Voor de voorzieningen zoals hulp bij het huishouden, begeleiding individueel, begeleiding groep en persoonlijke verzorging zijn per 1 januari 2022 nieuwe contracten met zorgaanbieders afgesloten. De ondersteuning wordt meer integraal ingezet, vanuit de brede ondersteuningsvragen en persoonskenmerken van inwoners. En gericht op het te behalen resultaat met de inwoner. 2022 staat in het teken van goede monitoring van financiële en resultaatafspraken en doorontwikkeling van ondersteuningsvormen. Er is ruimte voor innovatie waarbij we de aanbieders met de brede sociale basis oproepen om tot nieuwe ondersteuningsvormen komen.
Tot slot wordt in 2022 een proces van aanbesteding voor meerjarige contractering van trapliften uitgevoerd. We doen dit samen met meerdere gemeenten o.a. uit de regio Noord -Limburg.
Inwoners met complexe problematiek
De doordecentralisatie van maatschappelijke opvang vindt formeel vanaf 2026 plaats. Er wordt verkend of eerder aanhaken bij het proces van de doordecentralisatie beschermd wonen wenselijk is, gezien de nauwe samenhang tussen deze doelgroepen.
Voor maatschappelijke opvang, beschermd wonen, bemoeizorg en Preventie zijn voor 2022 regionale contracten afgesloten voor de duur van 4 uur jaar. Doel hiervan is het realiseren van een passend en integraal aanbod dat tevens aansluit bij de doordecentralisatie van deze taken. Het aanbod wordt dichterbij de doelgroep en verspreid over de regio georganiseerd, opdat deze inwoners in hun eigen omgeving de ondersteuning of opvang kunnen krijgen die passend is. Lokaal is Preventie sinds 1 januari jongstleden in de sociale basis georganiseerd, waarna bemoeizorg per 1 januari 2022 volgt.
De toename van dakloosheid is een landelijke trend die we ook in Venlo terug zien. Tegelijkertijd neemt de verblijfsduur in de opvang toe, we zien meer mensen met complexe problematiek en een beperkte beschikbaarheid van passende vervolghuisvesting. Hierom wordt in het plan van de structurele uitbreiding van de maatschappelijke opvang eveneens het realiseren van een structurele voorzieningen voor de winterregeling meegenomen. Hier ligt ook de verbinding met het beleidskader ‘Fier op Venlo’ waarbij het accent van deze campagne ligt op inclusie en participatie van deze doelgroep.
Daarnaast werken we in 2022 verder aan de ambities uit de regionale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling. Het ‘meerjarenplan 2022 en verder aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling’, richt zich op een zestal actielijnen om de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in de regio verder te versterken en door te ontwikkelen. Deze regionale verbeterslag hangt nauw samen met de ontwikkelingen zoals deze zijn vastgesteld in het actieplan ‘doorontwikkeling aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling’, voor lokaal Venlo. Speerpunten voor 2022, zowel regionaal als lokaal zijn: het versterken van lokale teams, het werken volgens het vastgestelde kwaliteitskader Werken aan veiligheid voor gemeente en lokale teams, het opzetten van een pilot MultiDisciplinaire Aanpak++, het organiseren van sociale steun voor kinderen, het implementeren van de visie ‘gefaseerd samenwerken aan veiligheid’ en het verlengen van de functie projectleider Geweld hoort nergens Thuis. Tot slot geven we met onze ketenpartners extra aandacht aan ouderenmishandeling inclusief financiële uitbuiting en partnergeweld.
Tevens wordt invulling gegeven aan het uitvoeringsprogramma ‘mensenhandel’. Het beleidskader, waarin arbeidsuitbuiting (dat een relatie kent met internationale werknemers), seksuele en criminele uitbuiting de belangrijkste aandachtspunten zijn, is eind 2021 opgeleverd.
Voorkomen van misbruik en fraude, en toezicht op kwaliteit
De verantwoordelijkheid van de gemeente is te zorgen dat er kwalitatief goede en rechtmatige hulp en ondersteuning geboden wordt. We zetten in op het voorkomen en bestrijden van oneigenlijk gebruik van voorzieningen, misbruik en fraude. En dat zorgaanbieders kwalitatief goede ondersteuning en voorzieningen bieden aan inwoners. De toezichthouders rechtmatigheid en kwaliteit zien toe op de naleving hiervan.
Het toezicht op rechtmatigheid (Jeugdwet en Wmo) en op kwaliteit (Wmo) is in regionaal verband geregeld, waarbij de toezichthouders in dienst zijn van de gemeente Venlo.
Voor Beschermd wonen wordt regionaal onderzocht hoe het toezicht op kwaliteit en rechtmatigheid in Noord- en Midden Limburg te organiseren.
Het wetsvoorstel om de gegevensuitwisseling bij vermoedens van fraude met andere gemeenten en zorgverzekeraars te regelen, ligt stil. Dit geldt ook voor het wetsvoorstel om het Informatieknooppunt Zorgfraude een wettelijke basis te verlenen. Zodra meer duidelijkheid hierover komt, zullen wij de nodige stappen zetten om aan de nieuwe wettelijke vereisten te voldoen.